سال جهش تولید
- 1399-03-26 21:58
- كد محتوا:12144
محله ی عباس آباد در کناره ی شمالی رودخانه ی زاینده رود واقع است و خانه های پشت مسجد امام نیز جزء محله مزبور بوده است. این محله در زمان شاه عباس بزرگ احداث شد و علت احداث آن، فزونی جمعیت بود؛ به طوری که به شاه گزارش دادند بیست و پنج نفر زن و مرد در یک اتاق می‌خوابند و شاه نیز دستور داد این محله را بنا کنند اما این محله بعدها بر اثر حوادث افغان و غیره رو به خرابی گذاشت.
محله ی عباس آباد در کناره ی شمالی رودخانه ی زاینده رود واقع است و خانه های پشت مسجد امام نیز جزء محله مزبور بوده است. این محله در زمان شاه عباس بزرگ احداث شد و علت احداث آن، فزونی جمعیت بود؛ به طوری که به شاه گزارش دادند بیست و پنج نفر زن و مرد در یک اتاق می‌خوابند و شاه نیز دستور داد این محله را بنا کنند اما این محله بعدها بر اثر حوادث افغان و غیره رو به خرابی گذاشت.
این منطقه در دوره ی صفویه، محله ای بسیار آباد و بزرگ بود و چون مردم تبریز را در آنجا سکونت دادند، آن را محله ی تبارزه و سکنه التبریزیه نیز گفته اند (رفیعی مهرآبادی، 1352: 446).
در میان عوام به مبالغه و اغراق معروف شده بود که در پایان دولت صفویه، چندان خانه های متعینین در این محله بود که چهل یا چهارصد آفتابه ی زر در هر بامداد، در مادی نیاصرم زده می‌شد و این محل، همان باغ عباس آباد است که به نام خود شاه عباس طرح افتاد.
«ملا جلال منجم در بنای محله ی عباس آباد چنین آورده است: (شاهعباس) در سلخ این ماه (صفر 1020) تعیین مکان خانه های تبریزیان نمودند در کنار آب زنده رود؛ چنانچه در میان محله ها و خانه های ایشان، چهار نهر عظیم گذران است و اصل باغ جنت را از ملاعلیرضا گرفتند که چهارسو و مسجد و حمام و تیمچه و بازارچه ی تبریزیان باشد و باقی به چهار محله خانه ها بسازند و به سبب بی مؤونتی تبریزیان، یک هزار جریب زمین به سه هزار تومان خریدند از رعایا و جماعت اصفهانی و مقدر شد که به سرکاری لـله بیگ، پانصد خانه به زر شاه بسازند به جهت ناداران و مُنعمان هر کس هر چه خواهد تا یک صد هزار تومان به رسم مساعده و قرض‌الحسنه بدهند که در عرض 5 سال ادا نمایند و در آخر بخشیدند» (جابری انصاری، 1378: 251).
«افاغنه چون به اصفهان حمله کردند، آثار دکاکین و مستغلات و کاروانسراها در محلات عباس آباد و حدود مادی نیاصرم را از میان برداشتند. در این ناحیت و حوالی چرخاب و چهارباغ کهنه و نو، مساجد و تکایا بسیار بود که در فتنه ی افاغنه و غضب نادر و بعد در آمدوشد زندیه و بختیاریه و قاجاریه و قحطی‌ها و سختی‌های دورهی آقا محمدخان، همه از میان رفت و بس که نامش ماند» (همان: 133و26).
شعرا و هنرمندان این محل:
- مهدی الهی عباسآبادی (1125 هـ.ق) شاعری خوشفکر و خیال پرداز که مولدش تبریز بود اما در عباس آباد سکونت داشت.
- بهرام بیگ بیانی فرزند نقدی بیگ تبریزی عباس آبادی (1099 هـ.ق)، خط نستعلیق می‌نوشت و شاعر بود.
- میرزا مقیم جوهریبن میرزا علی اکبر عباس آبادی از زرگران و شعرا.
- حاج اسماعیل خان تبریزی عباس آبادی از شعرای متصوف.
- میرزا ابوتراب عباس آبادی، شاعر متخلص به حجاب، معاصر نادرشاه افشار.
- میرزا شریف بیگ خازن فرزند نوریخان عباس آبادی معاصر شاه سلیمان صفوی، از شعرای نامدار.
- محمدرضا راضی تخلص عباس آبادی از تبارزه ی ساکن عباس آباد و از شعرا و زرگران.
- عارفا عباس آبادی مصاحب صائب تبریزی و کاتب دیوان وی و شاعر.
- میرزا محمدرضا صدرالکتاب عباس آبادی (1118 هـ.ق) که مهندسی کتیبه ی حیاط نو آستان حضرت رضا(ع) از اوست (رفیعی مهرآبادی، 1352: 248 - 246).
خیابان عباس آباد، خیابان شاهپور(بهشتی) را به خیابان چهارباغ اتصال میدهد و از نظر صفا و طراوت، یکی از زیباترین خیابان های اصفهان است.
منبع: رصدخانه فرهنگي اجتماعي اصفهان. (1395). شناسنامه فرهنگي اجتماعي محلات شهر اصفهان، فاز اول. اصفهان: انتشارات سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري اصفهان.
